W połowie lat 80. XX w. na Białorusi pojawił się ferment społeczny, słabszy jednak niż w sąsiednich republikach ZSRS. Wobec silnej rusyfikacji opozycja była nieliczna, bez znacznego oddźwięku społecznego. Partia komunistyczna była niechętna reformom. Z czasem wzrastała siła powstałego pod koniec lat 80. Białoruskiego Frontu Ludowego, głoszącego hasła odrodzenia narodowego, suwerenności i demokratyzacji. W styczniu 1990 r. parlament przyjął ustawę o nadaniu językowi białoruskiemu statusu jedynego języka urzędowego, co miało na celu osłabienie BFL poprzez pozbawienie go ważnego postulatu. 25 lutego 1990 r. BFL zorganizował antyrządowy mityng w centrum Mińska, gromadząc około 100 000 demonstrantów.

 

Od marca do maja odbyły się wybory do Rady Najwyższej. Przedstawiciele opozycji wysuwali hasła niezależności państwa, odejścia od monopolu partii komunistycznej oraz reform gospodarczych. Podobnie jak w przeprowadzonych wówczas wyborach lokalnych, komuniści zdobyli znaczną większość mandatów, wśród nich m.in. późniejszy prezydent Aleksandr Łukaszenka. W maju na szefa nowego rządu wybrano proreformatorsko nastawionego komunistę Wiaczasłaua Kiebicza.

 

Pod wpływem nastrojów emancypacyjnych 27 lipca 1990 r. parlament przyjął Deklarację suwerenności państwowej BSRR, uznając Białoruś za niezależnego członka wspólnoty międzynarodowej o statusie neutralnym. Jednocześnie postulowano pozostanie w składzie sowieckiego państwa związkowego, co wzbudziło sprzeciw opozycji. Ustawą z 28 lipca wprowadzono wielopartyjność. W 1991 r. Białoruś ogłosiła niepodległość.

image/svg+xml